පරිසර සංරක්ෂණය සහ පළාත් සභාවමෙවර සටහන ලියන්නට සිතුවේ පරිසරය ගැනය” පරිසර සංරක්ෂණය ගැනය” පරිසරය දේශපාලනයට සම්බන්ධව වැදගත් වන තැන ගැනය” වෙනත් ලෙසකින් ගත් විට පරිසර ආරක්ෂණය සහ කළමනාකරණය සමග සම්බන්ධ දේශපාලනය ගැනය”
ලංකාවේ පරිසර කළමනාකරණය පිළිබදව ඝෘජුවම බලපැවැත්වෙන නීති රිති ගොඩ නැගුනේ 1981 ජාතික පරිසර පණත හ¥න්වා දිමත් සමගය” ඒ වැදගත් නෛතික රාමුව හ¥න්වා දිමට මුල් වුනේ එවකට නිවාස හා ඉදිකිරීම් අමාත්‍යවරයා වූ ආර් පේ‍්‍රමදස මහතා බව සිහි කළ යුත්තේ ඔහුට ගෞරවයක් පිනිසය”
1981 සිට මෙරට මෙම පරිසර කළමනාකරණය වෙනුවෙන් ගොඩ නැගුණු නෛතික පද්ධතියක් තිබුණ නමුත් එයට අදළ වන ආයතකින ව්‍යුහය වන මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය ගොඩ නැගුනේ ඊටත් ටික කාලයකට පසුවය” 1994 පො¥ පෙරමුණ රජයෙන් පරිසරය විෂය සදහා කැබිනට් අමාත්‍යංශයක් පිහිටවීමත් සමග මේ ක්ෂේත‍්‍රය ගැන තිබු උනන්¥ව රට තුළ වඩා වැඩි විය” එය එතෙක් කාලයක් වෙනත් අමාත්‍යංශ යටතේ හෝ බලයක් නැති රාජ්‍ය අමාත්‍යවරුන්ගේ යටතේ කුඩම්මාගේ සැළකිලි ලබා සිටි පරිසර විෂයයට යම් පිළිගැනීමක් ලබා දිමක් වශයෙන් සැළකීම නිවැරිදිය” මේ විෂය එතැන් සිට ශී‍්‍රමනී ඇතුලත්මුදලිල මහින්ද විජෙසේකරල පවුසිල රුක්මන් සේනානායකල මෛතී‍්‍රපාල සිරිසේන සහ චම්පික රණවක වැනි ඇමතිවරුන්ගේ යටතේ කි‍්‍රයාත්මක විය”
අද වන විට මේ තත්වය තවත් වර්ධනය වී ඇති අතර රටේ ජනාධිපතිවරයාම පරිසර ඇමතිවරයා වී සිටීම එහි වැදගත්ම වර්ධනය ලෙසින් පිළිගත හැකිය” මෛතීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිතුමන් පරිසර විෂය තමන් යටතට ගැනීම මගින් මේ රටේ ඉදිරි පාලකයින්ට යම් පුර්වාදර්ශයක් ලබා දිය හැකිවීම මෙහිදි වඩාත් වැදගත් කාරණයකි”
2010 සිට 2012 දක්වා පරිසර අධිකාරියේ සභාපතිවරයා වශයෙන් සිටි කාලයේ මා දැන ගත් කාරණයක් වන්නේ පරිසරය යනු විද්‍යාත්මකව විශ්ලේෂනය කළ යුතු තාක්ෂනිකව විස¥ම් සෙවිය යුතූ සංස්කෘතිකව හා සදචාරාත්මකව තේරුම් ගත යුතු මෙන්ම දේශපාලනිකව තීරණ ගත යුතු අමුතුම ආකාරයේ විෂය ක්ෂේත‍්‍රයක් බවය”
අපේ රටේ පළාත් සභා පාළනය 13 වන ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව හ¥න්වා දිමත් සමග පැමිණයේ 1987 වර්ෂයේය” 13 වන ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයත් සමග පරිසරය යන විෂය පලාත් සභාව සහ මධ්‍යම රජය යන දෙඅංශයටම අයිති සමගාමී ලැයිස්තුවට ඇතුලූ කිරීම නිසා ඇති වු බරපතළ තත්වයන් ගණනාවක්ම මේ වන විටත් නොවිසිදි පවතී”
මුළින්ම කිව යුත්තේ මෙසේ පරිසරය පලාත් සභා සහ මහ ආණ්ඩුව යන දෙපැත්තටම අයිති සමගාමී ලැයිස්තුවට ඇතුලත් කිරීමම බරපතළ ප‍්‍රශ්නයක් බවයි” රටක පරිසර සාධකය යනු එක් පළාතක ඇති අන්‍යතාවන් මත දරා සිටින ක්ෂේත‍්‍රයක් නොවන බව මෙහිදි මුළින්ම තේරුම් ගත යුතු කාරණයකි” පරිසරයේ පවතින ස්වභාවික සම්පත් යනු රටටම අයිති සාමුහික පද්ධතියක් මිස ඒ ඒ පළාත්වලට හිමි දේවල් යැයි සිතීමම වැරදිය” එය හරියට අනුරාධපුරයේ ඇති පුරාවිද්‍යාත්මක සම්පත් උතුරු මැද පළාත් සභාවට අයිති කියා සිතුවා වැනිය” මහනුවර දළද මාලිගය අයිති මධ්‍යම පලාත් සභාවට කියා සිතුවා වැනිය”
පරිසරයේ පවතින ස්වභාවික සම්පත් වන වායුවල පසල ජල සම්පතල ගංගා වැනි දේවල් කළමනාකරණය කිරීම ඒ ඒ පලාත් සභාවලට අයිති යැයි අපි සිතුවහොත් ඒ මගින් ඇතිවන්නට නියමිත ගැටලූ ඉතාමත් සංකීර්ණ එවාය” උදහරණයක් ලෙසින් ගත්තොත් මහවැලි ගග වැනි ස්වභාවික සම්පතක් පාළනය කරන්න ඉතාමත් අපහසු විය හැකිය” මහවැලි ගග පටන් ගන්නේ සමනොළ කන්දෙන් නිසා පටන් ගැන්මේ අර්ථායෙන් එය අයිති සබරගමු පළාතටය” ඒත් ගග එතැන සිට ගලන්නට පටන් ගන්නේ කොත්මළේ පේරාදෙනිය පැත්තෙන් තෙල්දෙනිය හරහා නිසා එවිට ගග අයිති වන්නේ මධ්‍යම පළාතටය” තුන්වෙනුව එය මහියංගනය හරහා ගලා යන නිසා එවිට එය අයිති ඌව පළාත් සභාවටය” එතැනින් මහවැලිය පොලොන්නරුව හරහා යන නිසා දැන් ගග අයිත් උතුරු මැද පළාතටය” අවසානයේ මහවැලි ගග මුහුදට වැටෙන්නේ ත‍්‍රිකුණාමළයෙන් නිසා ඒ අර්ථයෙන් ගග අයිති නැගෙනහිර පළාතටය” දැන් 13 වන සංශෝධනයේ පරිසර සාධකය සමගාමී ලැයිස්තුවට අයිති නිසා ඒ ඒ පළාත් සභා තම තමන්ගේ පරිසර අධිකාරයන් හැ¥වේ නම් මහවැලි ගගේ අයිතිය සබරලමුවටද මධ්‍යමටද ඌවටද උතුරු මැදටද එසේත් නැතිනම් නැගෙනහිරටද කියන ගැටලූව විසද ගන්නට වෙන්නේ කෙසේ දැයි කාටවත් සොයා ගත නොහැකි වනු ඇත” මේ ගැටලූව තවමත් උද වුනේ නැත්තේ සමගාමී ලැයිස්තුවට අදළ විෂයයන් ගැන පාර්ලිමේන්තුව තරමක් තියුණු ආකාරයෙන් තවමත බලන නිසාය”
එහෙත් මේ පළාත් සභා පනතේ තියෙන පරිසර සමගාමී ලැයිස්තු ගැටලූව නිසා මේ වන විට වයඹ පළාතේ පරිපර කළමනාකරණයට අත් වී තිබෙන ඉරණම බැලූවහොත් තත්වය තේරුම් ගැනීම ඉතාමත් පහසු බව මගේ හැගීමය” වයඹ පළාත් සභාව කියන්නේ ඒ අය ව්‍යවස්ථාවේ තියෙන ආකාරයට සමගාමී විෂයයක් වන පරිසර විෂය සදහා වෙනමම ප‍්‍රඥප්තියක් පළාත් සභාවේ අනුමත කරගෙන එය මහ ආණ්ඩුවේ පාර්ලිමේන්තුවටද ‘යොමු කර’ නියමාකාරව වෙනමම වූ පරිසර අධීකාරියක් වයඹ පිහිට වා ගත් බවය” ඒ අනුව ඒ පළාතේ පරිසර කළමනාකරණට එම පළාතට අයිති කාරණයක් බව ඒ අයගේ පිළිගැනීම වන අතර මේ තත්වය යටතේ මධ්‍යම පරිසර අධිකාරියේ බලයක් වයඹ පලාතට නොමැති බව ඔවුන්ගේ මතයය” ඒ නිසා ඔවුන් ඒ පළාතේ ජලයල වායුවල පස වැනි සියලූ ස්වභාවික සම්පත් සදහා නීති රීති කි‍්‍රයාත්මක කරන්නේ වයඹ පළාත් සභා අධිකාරියෙන්ය” ඇත්තටම මේ පරිසර අධිකාරයේ බිහිවීමම බරපතල ගැටලූකාරී තත්වයක් බව මේ කාරණය අධ්‍යයනය කිරීමෙන්ම මා දන්නා කරුණකි”
13 සංශෝධනයේ ආකාරයට වෙනමම පරිසර අධිකාරියක් වයඹ පලාතේ පිහිටුවීමට එකළ පේ‍්‍රමදස රජය කාළයේ උත්සාහයක් ගත් අතර එම ප‍්‍රඥප්තිය පාර්ලිමේනතුවට අදළ එකගතාවය ලබා ගැනීම සදහා ඉදිරිපත් කරනු ලැබ ඇති අතර එය පාර්ලිමේන්තුවේ කොමිටියකට යොමු කර තිබු◊නි” එම කොමිටිය තීරණය කර ඇත්තේ මේ කාරණය ගැන නෛතික තත්වය දැනගැනීමට ජනාධිපතිතුමන් මගින් නීතිපත්තුමාගෙන් විමසිය යුතු බවයි” ඒ අනුව අදළ ප‍්‍රඥප්තිය එවකට ජනාධිපති පේ‍්‍රමදස මහතා වෙත යොමු කර ඇති අතර එම ලිපිය පසුව සළකා බැලීමට කල් තබන බව ජනාධිපති ලේකම්වරයා විසින් පාරලිමේනතුවට දැනුම් දි ඇත” ඒ ලිපිය තවම තියෙන්නේ එතැනය” දැන් මේ කාරණය තීරණයක් නොමැති තත්වයකින් නිමා වූ නමුත් එවකට වයඹ පළාත් පරිසර අධිකාරියේ ප‍්‍රධානීන් සි¥කළේ මේ තත්වය තමන්ගේ වාසියට ගනිමින් වයඹ පලාත් පරිසර අධිකාරියක් පිහිටවූ බවට පිළි ගන්මින් කටයුතු කිරිමය”
එද සිට මේ දක්වාම වයඹ පරිසර අධිකාරිය කටයුතු කරන්නේ ඒ පළාතේ පරිසරය අනෙක් පළාත්වල පරිසරයට සම්බන්ධයක් නැති ආකාරයෙන්ය” උදහරණයක් ලෙසින් නොරොච්චේලේ වි¥ලි බලාගාරය ගතහොත් එයට අදළ පරිසර ඇගැයුම් වාර්තාව අනුමත කළේ මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය නොව වයඹ පරිසර අධිකාරියය” ක‍්‍රියාදමයේ පසුපස ඇති තර්කය හරියට සමාන වන්නේ නොරොච්ලේ වි¥ලි බලාගාරයෙන් වායු ¥ෂනයක් සි¥ වුවහොත් ඒ වායුව අදළ වන්නේ වයඹ පළාතට පමණක් යැයි උලකළ්පනය කිරීමක් වැනි කාරණාවකටය” මේ වගේ ආන්තික වශයෙන් වයඹ ගැන සිතා ගනු ලබන තීරණ හේතුවෙන් ඇති වී ඇති පරිසර තත්වයන් ඉතාමත් සංකීර්ණය”
මට දැන ගන්නට ලැබුනේ පසුගිය දිනක මේ තත්වය ගැන ඉහල පෙළේ සාකච්ජාවක් පැවති බවය” එය ඉතාමත් වැදගත් කාර්යයක් වන අතර පරිසරය යනු රටේ සම්පත් සම්බන්ධ මධ්‍යයේ සිට කරන මැදිහත්වීමක් බවට පත් කිරීම අත්‍යාවශ්‍ය බව මගේ අදහසය” එවැනි මධ්‍යයේ සිට පරිසරය කළමනාකරනය කිරීම නිසා බලතල බෙදිමේ අවුලක් ඇතිවෙතැයි සිතිය යුතු නැත” මන්ද ලෝකයේ කිසිම රටක කේනදූයේ සිට පරිසරය කළමනාකරණය කිරීම ඉවත් කර නැති නිසාය”
මම සිතන්නේ අපේ රටේ පරිසර කළමනාකරණය මේ කළාපයේ අනෙක් රටවලට වඩා හුගක් හොද වන්නට හේතුව ඒ සදහා මධ්‍යම රජයේ ආයතන පද්ධතියක් තිබීමය” ඒ තත්වය තවත් වර්ධනය කිරීම අපගේ වගකීම විය යුතුය”
චරිත හේරත්
No comments:
Post a Comment