Beyond 19 Amendment?

Last week president himself declared 19th amendment is the root cause of the political chaos in the country. President further went on to say that both 18th and 19th amendments are politically incorrect as 18th amendment paved way for pacifism while 19th amendment paved way for anarchy in the country. If he is raising this point with the idea that he himself and others who were instrumental in bringing in this reforms made a mistake, then it can be accepted fact for all of us. However, in my point of view, the underlying idea in president’s statement demonstrates the fact of unskilled governance which has become the key issue in our political landscape.

Hence, my column today is focused on the so called complications created through the 19^th amendment. The important point which we need to keep in mind is the fact that this so called “failed” project of 19^th amendment commenced targeting the 2015 presidential election. The idea of unifying under one platform was presented to public with the concept of common candidate on one hand and with the proposal of 19^th amendment on the other hand. In that sense one can argue f^th amendment and current president are two components of a single project. Another significant point here is that both the above projects commenced as a result of serious foreign influence in domestic politics. Though the election was held on 8^th January 2015, some foreign ambassadors and certain politicians have held “planning meetings” long before that. There were rumors saying that such planning meetings were mainly held in Singapore and even the first sketch of the 19^th amendment was designed during such meetings. The idea what I am trying to point out here is that when we analyze all above facts we can come to the conclusion that “yahapalana” politics of 2015 January and 19^th amendment are two sides of the same coin. Therefore, president’s claim that 19^th amendment is the root cause for the political chaos which country is currently going through, is a half-truth.  In my understanding that statement needs to be amended as follows to make it a true statement; the current political turmoil is a direct consequent of the chaotic political change of 2015.

දහනමයේ අපලය

මේ රටේ මේ මොහොතේ තිබෙන දේශපාලනමය වූ අවුල් සහගත තත්වයට හේතුව වන්නේ 19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් මතුවූ තත්වයක් යැයි ජනාධිපති තුමා විසින්ම ප‍්‍රකාශ කළේ පසුගිය සතියේය. එතුමන්ගේ අදහස වන්නේ 18 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය සහ 19 යන සංශෝධන යන දෙකම පළල් අර්ථයෙන් රටට නොගැලපෙන ඒවා බවය. ඔහු ප‍්‍රකාශ කරන ආකාරයට 18 වන ව්‍යවස්ථා සංශෙෘ්ධනයෙන් රටේ ඒකාධිපතිත්වයක් නිර්මාණය කළ අතර 19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් රට තුළ අරාජතක්වයක් ගොඩ නැගුවේය. මෙහිදි මුළින්ම කිව යුතු කාරණය වන්නේ මේ සංශෝධන දෙකින් පළමු එකට අත ඉස්සූ කෙනෙක් ලෙසින් සහ දෙවන එක ගෙන ඒම ට මුල්වූ අයෙක් ලෙසින් එතුමා කියන්නේ තමා ඇතුලූ අනෙක් කණ්ඩායමටම මේ ව්‍යවස්ථා සංශෝධන දෙකේදිම වැරදුනු බව නම් එය අපි කාටත් පිළිගත හැකි කාරණයක්ය. එහෙත් මට නම් පේන්නේ මේ පසුවිපරම මගින් පෙන්නුම් කරන්නේ එතනින් එහාට ගිය කාරණයක් පිළිබදවය කියාය. එනම් මේ රටේ දේශපාලන ක්ෂේත‍්‍රයේ මතුවී තිබෙන රාජ්‍ය පාලනයේ නුපුහුණු බව පෙන්වීමේ තවත් එක් අවස්ථාවක් කියාය. 

මේ සටහනින් මා සාකච්ජා කරන්නේ 19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයේ ඇතැයි කියන අර්බුද ජනක තත්වය පිලිබදවය. මෙහිදි අපගේ මතකයට නගා ගත යුතු වැදගත් කාරණයක් වන්නේ මේ වැරදුනා යැයි කියන 19 වන සංශෝධන ව්‍යාපෘතියම පටන් ගත්තේ 2015 ජනාධිපතිවරණය ඉලක්ක කරගනිමින් බවයි. ඒ ජනාධිපතිවරණය සදහා පොදු අපේක්ෂකයෙකු මගින් පොදු වැඩ සටහනක් හරහා තරග කළ යුතුයැයි තර්කයක් මතු කළේම 19 ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය එක් පැත්තකිනුත් මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ජනාධිපති ලෙසින් අනෙක් පැත්තතෙනුත් ඉදිරියට දමමින් බව අපි හැමෝම දන්නා කාරණයක්ය. ඒ අර්ථයෙන් බලන විට 19 සංශෝධනය හා වර්තමාන ජනාධිපතිතුමා යනු එකම ව්‍යාපෘතියේ කොටස් දෙකක් යැයි සිතීමේ වැරුද්දක් නැත. මේ ව්‍යාපෘති දෙකම පටන් ගත්තේ මේ රටේ දේශපාලනයට බරපතල ආකාරයෙන් විදේශීය කණ්ඩායම්වල මැදිහත්වීම එක්වීමේ ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙසින් බවද අපේ මකනයට නගා ගැනීම වැදගත්ය. 2015 ජනවාරි 8 වෙනි දින ජනාධිපතිවරණය පැවැත්වූවාට ඒ වෙනුවෙන් සමහර විදේශීය තානාපති නිලධාරින් සහ අපේ රටේ සමහර දේශපාලඥයින්ගේ ‘ෆැලෑනින් මීටීන්ස්’ පැවැත්වූයේ ඊට සෑහෙන කාලයකට පෙර සිටන්ය” ඒ සමහර රුස්වීම් සංවිධානය වූයේ සිංගප්පුරූවේ යැයි ආරංචියක්ද ඒ දවස්වල තිබුනු අතර මේ කියන 19 වන සංශෝධනයේ මුලික කෙටුම්පත පවා සාකච්ජා කෙරුවේ ඒ රුස්වීම් වලදි යැයි පිළිගැනීමක්ද තිබේ. ඒ අනුව පෙන්නුම් කරන්නේ 2015 ජනවාරි දේශපාලනයත් 19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයත් යනු එකම කාසියේ පැති දෙකක් බවයි. මේ රටේ අද තිබෙන දේශපාලන වියවුලට 19 වන සංශෝධනය සම්බන්ධ යැයි ජනාධිපතිතුමා කියන විට එය අර්ධ සත්‍යයක් වන අතර ඒ කථාව සම්පුර්ණ සත්‍යයක් වන්නට නම් කිව යුත්තේ මේ රටේ අද තිබෙන අවුල් සහගත තත්වය යනු ‘2015 ජනවාරිවරුන්ගේ’ අවුල් සහගත දේශපාලනයේ ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙසින් ගොඩ නැගුනු දෙයක් බවයි.

225 ම එපාද?

අපේ රටේ පාර්ලිමේන්තුවේ සිටින මන්ත‍්‍රීවරුන් හැම දෙනාමට පාහේ ජනතාවගේ විරෝධතාවක් තිබෙන පරිද්දෙන් මතුවෙමින් තිබෙන ‘225 ම එපා’ යැයි කියවෙන ප‍්‍රකාශය මේ දවස්වල සමාජ මාධ්‍ය අවකාශයේ සාකච්ජා වෙන එක් ජනප‍්‍රිය සටන් පාඨයකි. මේ කාරණයෙ මගින් මතුකර තිබෙන්නේ මේ රටේ සමාජය රටේ දේශපාලනය පිළිබදව මෙතෙක් කාලයක් බැලූ ආකාරයට වඩා යම් විචාරාත්මක හා විරෝධාත්මක බවක් බව බැලූ බැල්මට පෙනී යයි. ඇත්තටම අපේ සමාජයේ තිබූ දේශපාලන සාක්ෂරතාවයෙහි බරපතල වෙනසක් 2015 ජනවාරි ජනාධිපතිවරණයත් සමගින් සිදුවෙමින් පවතින බව ඉතාමත් පැහැදිලි කාරණයක් වන අතර ඒ වෙනස් තත්වයෙහි එක් කැපී පෙනෙන දෙයක් වන්නේ තමා දෙන ජන්දය සහ රටේ අනාගතය අතර සම්බන්ධයක් තිබෙන බව සමාජයේ එක් තීරුවක් තදින්ම විශ්වාස කිරිමට පටන් ගැනීමයි. මේ කියන 225 ම එපා කථාව එන්නේ මේ අලූත් තත්වයෙහි ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙසින් බව පිලිගැනීමේ වැරුද්දක් නැත. ජනතාවගේ පැත්තෙන් මතුවෙන විරෝධතාවක් සටහන් කරන්නට 225 ම එපා යැයි කීවත් මේ සංවාදය නිවැරිදිව නොගියහොත් පාර්ලිමේන්තුව හා ඒ ආයතනයේ අනාගත පැවැත්ම සම්බන්ධයෙන් මතු කර ගත යුතු වැදගත් කරුණු ගනනාවක් මග හැරී යන ආකාරයේ අනතුරක් මේ සටන් පාඨයේ තිබෙන බව මගේ අදහසය. මේ සටහනින් කථා කරන්නේ ඒ සම්බන්ධයෙන් වැදගත් වන කරණු කීපයක් පිළිබදවය.

මුළින්ම කිව යුත්තේ මන්ත‍්‍රිවරයෙකුගේ කාර්යභාර්ය පිළිබදව සමාජයක් දේශපාලන වශයෙන් යම් මුහුකුරායාමකට පත්වීම ඉතාමත් හොද දෙයක් බවය. 1930 දශකයේ සිටම ජන්ද අයිතිය පිළිබද යම් ආකාරයක දැනීමක්  මේ රටේ  ගොඩ නැගෙමින් තිබූ බව සත්‍යයක්ය. ඒ කියන්නේ අපේ රටේ සමාජයට  ස්වකීය පාලකයින් තෝරා ගැනීමට ඉඩක් ඒ කාලයේ සිටම තිබූ බවය.  එහෙත් ඒ ඉඩ සහ ඒ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදි අවකාශය ශක්තිමත් දේශපාලන තෝරාගැනීමක් බවට පත් වුනේ නැති තරම්ය. සර්වජන ජන්ද බලයේ මුල් ඉතිහාසය මගින් කියන්නේම මේ ගොඩ නැගෙමින් තිබූ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදි අවකාශය ඉහලට මතුවුනේ නැති ආකාරයක්ය.  ඇත්තටම සිදුවුනේ  පැරනි වැඩවසම් සමාජ ක‍්‍රමයේ මිය යමින් තිබූ සමාජ ආකෘතින් වූ කුළය හා පරවේනි උරුමය වැනි විකාර සමග මිශ‍්‍ර වූ අලූත් තත්වයක් පාර්ලිමේන්තු ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයට ඇතුල් වීමය. 1977 දක්වාම සංබ්‍යා ලේඛණවලින් පෙන්වන්නේ මේ තත්වය හරහා පාර්ලිමේන්තුවට ඇතුලූවුවන් බහුතරක් මේ ගනයට අදළ බවය.  එහෙත් ඒ කාලයේ දේශපාලනයට ආවේ එවැනි වැඩවසම් ආකෘතියක සිටින සම්පත් වැඩි කාණ්ඩයේ පවුල්වල අය වුවත් සහ ඒ බොහෝ අයගේ බුද්ධිභාවය ඉතාමත් ප‍්‍රාථමික තත්වය තිබුණත් ඒ කාලයේ සිටි  නායකයෝ  මේ රටට එරෙහිව දේශපාලනයේ යෙදෙන්නෝ නොවූ බව අපි තේරුම් ගත යුතු කාරණයක්ය. මේ රටේ පාර්ලිමේන්තු දේශපාලනය  පටන් ගත්තේම ඒ ආකාරයේ වැරදි පාරකට දමමින් වූ නිසාම  ඒ පාරෙන් ආපු බොහෝ අය ස්වකීය ‘මහන්තත්කම රුක ගැනීම වැනි හිස් අවකාශයක් නඩත්තු කිරීමට’ තමන්ගේ තමන්ගේ දේපොල විකුණමින් දේශපාලනයේ රුදි සිටියා මිස පාර්ලිමේන්තුවාදයෙන් රටට ලබා ගත යුතු ධනාත්මක ජයග‍්‍රහන එතරම් සැලකිල්ලකට ගත්තේ නැති තරම්ය. ඒ වගේම දේශපාලනය පාවිච්චි කරමින් හොරකම් කරන්නටත් ඒ කියු කාණ්ඩයේ අය පෙළඹුනේ නැති තරම්ය.  ජෙ ආර් ජයවර්ධන හා ඇන් ඇම් පෙරෙරා වැනි මේ කාණ්ඩයේ සිටි අවසන් නායකියින් මිය ගියේ තමන්ගේ වියදමින් හද ගත් කොළඹ පිහිටි ගෙවල් දෙරවල් පවා රජයට හෝ පක්ෂයට පරිත්‍යාග කරමින්ය.

Clash of Governance

The tense situation of the country, which occurred due to the Easter Sunday Terrorist Attack seems to be moving towards inter-governmental crisis between collation partners of the so called Yahapalana government. The leader of the government, president Sirisena seems to show that he does not like to work with the other section (or rather bigger section)  of the government, the UNP and its leader Prime minister Wickramasinge.  The latest incident was the issue of parliamentary select committee for probing the Easter Sunday attack. PM led UNP seems to think that the Select Committee would give them a chance to ‘unveil’ the failures of the security arrangements in the country. As we all know, it is true that the president has been the minister of defense of the country from the day that he sworn in as the executive president, and the police department was also included into the list of the institution under the ministry of defense from October 2018.

As we all witness, the Easter Sunday Attack happened when the intelligence details of the country was in compromise and the intelligence briefs provided by external sources were not taken into consideration seriously by the security chiefs as well. So the president, in his usual way, puts the ball to the ‘official’s’ side, claiming that he was not informed of what so ever of these intelligence briefings. Further, the president has blamed two of his main officers, then Secretary of Defense (SD) and the Inspector General of Police (IGP) as the responsible persons who acted in an ‘irresponsible’ manner in their capacity by not taking accepted measures with regard to the said intelligence briefings. The President has appointed a commission to look into this failure as well. However, the story presented by the other side of the government, the UNP, is a rather different one. The PM and the group behind him want to go through the parliament select committee and get the ‘inside’ truth of the story by the said two officers, who were blamed by the president as the responsible personal of the failure of security arrangements. It was the issue that the president openly expressed his displeasure and demanded that he would not be corporative with the UNP headed cabinet if the issue would continue in the present manner.  

On Rev Rathana's Intervention

The hunger strike carried out by Ven. Athuraliye Rathana Thera in front of the Temple of the Sacred Tooth Relic concluded a few days back. It is an undeniable fact that this act added more complexity to our already complicated political arena following the deadly attack on Easter Sunday. Those who took it for granted at the beginning seem to be shattered now, with the unexpected impact it created. Given the circumstances, I thought I would pen down a few of my observations on the incident and on the common resignation of all Muslim MPs following it.

First of all, it’s a commonly known fact that Ven. Rathana Thera has always been sensitive to the political developments of the country, and the Thera has now shifted the interest of his political project accordingly with the demands of the time.

Starting with student union politics in 1989, Ven. Rathana Thera had to face numerous hardships owing to the implications of being a member of that political front.

Following that, around 1991, the Thera worked with a new student political movement called “Janatha Mithuro” through which he got involved in the politics of “Hela Urumaya” during the elections of 2004. Rathana Thera has represented Parliament for three consecutive terms since 2004, and the noteworthy fact is that all three times, he has represented three different political projects with different intentions. Rathana Thera represented “Jathika Hela Urumaya” in 2004 and the United People’s Freedom Alliance (UPFA) in 2010. At the 2015 general elections, Rathana Thera was selected to represent the National List of the United National Front (UNF). Despite his track record, the important fact we should take into consideration when arriving at a judgment on Rathana Thera’s political practice is that he has always come forward at all politically critical junctures of this country.

රතන සූත‍්‍රය

අතුරලියේ රතන හිමියන් විසින් දළද මාළිගය අසල සිදුකළ උපවාසය නිමා වූයේ ඊයේ පෙරදය. පාස්කු ඉරිද සිදුවීමෙන් මේ රටේ දේශපාලනයට සිදුකළ බලපෑම මේ උපවාසයත් සමගින් තවත් සංකීර්ණ වූ බව සැබෑවක්ය. රතන හිමියන් උපවාසයට ඉදගන්නා විට ඒ පිළිබදව විහිලූවෙන් බැලූ අය පවා අද ඉන්නේ තරමක් තිගැස්සීමකින් බව සත්‍යයක්ය. මෙතැන සිදු වුනේ කුමක්ද සහ සිදු වෙන්න යන්නේ කුමක්ද යන කාරණා ගැන විවිධ නිර්වචන ඉදිරිපත් වෙමින් පවතින බව සැබෑවක්ය. මා මේ සටහනෙන් ලියන්නට යන්නේ මේ සිද්ධිය පිළිබදව හා එහි බලපෑම පිළිබදව මා දකින යම් නිරීන්ෂණ කීපයක්ය.

මුළින්ම අපි හැමෝම දන්නා කාරණයක් වන්නේ රතන හිමියන් යනු විවිධ කාල වකවානුවලට  සාපේකෂකව මේ රටේ දේශපාලනයේ විවිධ ස්ථාවරවලට ගමන් කළ දේශපාලනමය වශයෙන් සංවේදිත්වයක් ඇති භික්ෂුන් වහන්සේ නමක් බවය. උන්වහන්සේ 1989 කාලයේ සිටියේ අන්තර් විශ්ව විදයාල ශිෂ්‍ය බල මණ්ඩලයේ ශිෂ්‍ය නැගිටීම පැත්තේය. ඒ අරගලයේ ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙසින් විවිධ තාඩන පීඩනවලට ලක්වී නැවත නිදහස් වී පැමිනි පසුව ඔහු 1991 වසරේ සිට ජනතා මිතුරෝ නමින් අලූත් දේශපාලන සංවිධානයක වැඩ කළ බවත් ඊට පසුව හෙළ උරුමය ජාතික හෙළ උරුමය යනාදි දේශපාලන ව්‍යාපෘතිවල සිට බවත් අපි දන්නා කරුණුය. 2004 මැතිවරණයේ සිට පාරලිමේන්තුව නියෝජනය කරන උන්වහනස්යේ මේ තුන් වතාවට පාර්ලිමේන්තුවට පිවිසියේ ව්‍යාපෘතීන් තුනක් හරහා බවත් සැබෑවක්ය. ඒ කියන්නේ 2004 ජාකිත හෙළ උරුමයෙන් පාර්ලිමේන්තුවට පැමිනි අතර 2010 එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානයෙන් ජන්දයට ඉදිරිපත්වී ජයගැනීමෙන්  හා 2015 එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ ජාතික ලැයිස්තුවෙන් යන ආකාරයෙන්ය. ඒ ගමන් මාර්ගය කෙසේ වෙතත් රතන හිමියන් යනු මේ රටේ දේශපාලනයේ තීරණාත්මක අවස්ථාවලදි ඝෘජුවම ඒ තත්වයන්ට අභියෝග කරමින් ඉදිරියට එන දේශපාලන චරිතයක් බව පිළිගැනීම උන්වහනස්ගේ දේශපාලන භාවිතාව ගැන විනිශ්චයක් සිදුකිරීමේදි ඉතාමත් වැදගත්වන කාරණයක්ය.